Agnieszka Rayss w ramach warszawskiego projektu kolektywu Sputnik „Puls” zdecydowała się odwiedzić właśnie te małe, kameralne kolekcje.
Zbierasz coś? Masz własną kolekcję?
Zupełnie nie. Nie żebym była minimalistką, jednak obce mi jest kolekcjonowanie. Ale kolekcje mnie fascynują, zwłaszcza nietypowe zbiory i ludzie, którzy za nimi stoją.
Zadaliście sobie w kolektywie zadanie: „Warszawa”. Co twój projekt „Z zapisków kolekcjonera” mówi o współczesnej Warszawie?
Odbiorcy mam nadzieję znajdą w nim odpowiedź na to pytanie. Zdecydowaliśmy się ruszyć poza centrum miasta, poza to co jest dobrze znane. Przyjrzeć się peryferiom, marginesom.
Tam waszym zdaniem bije puls stolicy?
Na pewno jest tam ciekawie. To też specyfika Sputnika – lubimy wyciągać na światło dzienne mało znane wątki.
Opowiedz, jak Warszawę pokazali twoi koledzy i koleżanki?
Adam Pańczuk wydał mały alternatywny przewodnik „O Warszawie” ze swoimi zdjęciami i tekstami m.in. Sylwii Chutnik, Filipa Springera, Jana Śpiewaka, Pawła Althamera. Rafał Milach w swoim projekcie „Centrum” fotografuje peryferia, te niezbyt piękne obrzeża Warszawy. Karolina Gębara przygotowała gazetę „Nowi Warszawiacy, Nowe Warszawianki” wspólnie z imigrantami. Pamela Bożek też pracuje z mieszkańcami Ośrodka dla Cudzoziemców na Targówku.
Więc nie jest to miła kawiarnia w centrum Warszawy [rozmawiamy w Storze na Brackiej – red], tylko coś, co rozgrywa się głębiej. W Sputniku lubimy poskrobać trochę tę skorupę.


Na ogół zdjęcia z małych muzeów, dziwacznych kolekcji wyglądają tak, że widzimy małe, dość ciemne pomieszczenie z półkami i gablotami zapełnionymi do granic możliwości zakurzonymi obiektami. Ty znalazłaś na to inny pomysł.
Chciałam, żeby były to bardzo minimalistyczne zdjęcia, pokazujące relację człowieka z przedmiotem. Jednocześnie pełne intensywnych kolorów i pogodne. Potrzebowałam odmiany, bo ostatnio dużo zajmuję się tematem wojny i konfliktu. Interesowały mnie też zagadkowe przedmioty, które można znaleźć w tych zbiorach, a których przeznaczenia trudno się na pierwszy rzut oka domyślić.
Zrezygnowałam też z klasycznej formy książki na rzecz zbioru pojedynczych fotografii, rodzaju „teki kolekcjonerskiej”, numerowanej i podpisanej. Fotografie można trzymać w tej teczce, ale można też ich używać w inny sposób, powiesić na ścianie czy dać komuś.

Muzeum Neonów, Legii Warszawa czy Muzeum Życia w PRL są dość powszechnie znane. Ale Muzeum Naparstków czy Muzeum Komputerów? Nigdy o nich nie słyszałam.
To pierwsze mieści się przy salonie kapeluszy Porthos na Targówku, a Muzeum Komputerowych i Gier dopiero powstało, w podziemiach giełdy elektronicznej. Nie są to eksponaty w gablotach, można grać w te gry. Jest ich tam ponad 200! Muzeum kaset magnetofonowych nie ma nawet jeszcze siedziby, ale zbiory już są, bardzo ciekawe.
Niektóre z tych muzeów czynne są raz w tygodniu, czy nawet raz w miesiącu. Ale można się w nich bez problemu zapowiedzieć. Często są to oddolne inicjatywy, osób prywatnych czy fundacji. Szanuję i podziwiam ich pasję.
Było takie miejsce, w którym nie dostałaś zgody na fotografowanie?
Muzeum Domków dla Lalek, ale wybrnęłam z tego tak, że skorzystałam z domku, który sprzedają w sklepie z pamiątkami. Wyszło nawet lepiej – bardziej tajemniczo.
Co cię teraz najbardziej zajmuje w fotografii?
Nie mogę uwolnić się od tematu wojny. Jak my wszyscy.


W teczce „Z zapisków kolekcjonera” (można ją kupić w siedzibie Sputnik Photos przy Chłodnej 20) znajdziecie zdjęcia z następujących warszawskich miejsc:
Warszawskie Muzeum Komputerów i Gier, al. Niepodległości 208A, pawilon 1, www.wmkig.pl
Muzeum Legii Warszawa, stadion Legii, ul. Łazienkowska 3, www.legia.com
Muzeum Modniarstwa i Naparstków, Artmode Atelier Porthos, ul. Gorzykowska 15, po wcześniejszym umówieniu: tel. 508 325 934
Muzeum Neonów, Soho Factory, ul. Mińska 25, www.neonmuzeum.org
Muzeum Nurkowania, ul. Grzybowska 88, www.muzeumnurkowania.pl
Izba Tradycji Tramwajów Warszawskich – zajezdnia na Mokotowie, ul. Woronicza 27, w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca, www.tw.waw.pl
Muzeum Życia w PRL, ul. Piękna 28/34, www.mzprl.pl
Izba Muzealna Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN, ul. Pasteura 3
Muzeum Kaset, www.muzeumkaset.pl